Giữa thời điểm đạo luật với điều khoản ép ByteDance thoái vốn TikTok ở Mỹ đã được thông qua ở cả hai cấp quốc hội Mỹ, và cả tổng thống Mỹ đã phê duyệt, thì tập đoàn công nghệ Trung Quốc trong hai năm qua đã và đang có những động thái thắt chặt quản lý văn phòng tại Mỹ, phục vụ vận hành mạng xã hội chia sẻ video ngắn đang cực kỳ thành công của họ.
Nguồn tin của FT bao gồm hơn 20 nhân viên cũng như cựu nhân viên của ByteDance, cho tờ tạp chí này biết rằng, áp lực đối với quyền sở hữu TikTok của ByteDance càng lớn, thì tập đoàn mẹ càng có xu hướng làm việc chặt chẽ hơn với văn phòng TikTok tại Mỹ. Họ cho biết, càng lúc càng nhiều nhân sự cấp cao được chuyển từ ByteDance sang TikTok làm việc.
Những nhân sự làm việc tại Mỹ mà biết tiếng Trung luôn được ưu tiên vì việc họ có thể làm việc và trao đổi hiệu quả với những đồng nghiệp ở tập đoàn mẹ. Cùng lúc, những nỗ lực tái cơ cấu tập đoàn đang khiến những nhân viên không đạt yêu cầu ở Mỹ bị đào thải.
Tổng thống Mỹ cũng đã ký, đạo luật cấm TikTok được áp dụng, giờ chuyện gì sẽ xảy ra?
Chỉ trong chưa đầy 5 ngày, đạo luật được chỉnh sửa với mã HR8038 đã được cả ba cấp lập pháp và hành pháp Mỹ thông qua. Từ hạ viện vào ngày 20/4, đến thượng viện ngày 23/4, rồi chỉ một ngày sau đó, 24/4, tức rạng sáng nay theo giờ Việt Nam…
tinhte.vn
Nguồn tin của FT bao gồm hơn 20 nhân viên cũng như cựu nhân viên của ByteDance, cho tờ tạp chí này biết rằng, áp lực đối với quyền sở hữu TikTok của ByteDance càng lớn, thì tập đoàn mẹ càng có xu hướng làm việc chặt chẽ hơn với văn phòng TikTok tại Mỹ. Họ cho biết, càng lúc càng nhiều nhân sự cấp cao được chuyển từ ByteDance sang TikTok làm việc.
Những nhân sự làm việc tại Mỹ mà biết tiếng Trung luôn được ưu tiên vì việc họ có thể làm việc và trao đổi hiệu quả với những đồng nghiệp ở tập đoàn mẹ. Cùng lúc, những nỗ lực tái cơ cấu tập đoàn đang khiến những nhân viên không đạt yêu cầu ở Mỹ bị đào thải.
ByteDance và TikTok là một, không độc lập chút nào
Joël Carter, người từng làm giám đốc quy chế quảng cáo cho TikTok, nghỉ việc tháng 8/2023: “Họ luôn cố gắng giả vờ rằng ByteDance và TikTok là hai công ty độc lập. Thực tế chỉ có hai cái tên, chứ chúng cùng là một công ty duy nhất.”
Trong vòng 2 năm qua, theo những nguồn tin nội bộ TikTok, số lượng nhân sự nói tiếng Trung càng lúc càng tăng. Nhân viên ByteDance ở Trung Quốc được chuyển giao sang hàng loạt những văn phòng TikTok trên toàn thế giới, bao cồm cả Mỹ.
Năm ngoái, ByteDance đưa Qing Lan, vốn phụ trách phiên bản Douyin tại đại lục, sang dẫn đầu mảng quảng cáo hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ của TikTok Mỹ. Tất cả những thông tin này đều được các nhân viên chia sẻ một cách nặc danh, vì họ lo sợ lương thưởng, cổ tức hay chính bản thân công việc của họ bị ảnh hưởng nếu bị lộ thân phận.
Những thông tin này được đưa ra sau khi những giám đốc cấp cao tại TikTok tuyên thệ trước hạ viện Mỹ, rằng họ là một công ty phân phối nội dung, không có đại bản doanh toàn cầu. Trang web của TikTok mô tả văn phòng chính của TikTok được đặt tại Singapore và Los Angeles, Mỹ, không có văn phòng ở Trung Quốc, và mọi quyết định kinh doanh đều không liên quan gì tới ByteDance ở Bắc Kinh.
Trả lời những câu hỏi của FT, trong tuyên bố chính thức, TikTok viết: “Giống như mọi công ty toàn cầu, chúng tôi có nhân viên trên toàn thế giới, và những nhân viên này di chuyển qua lại giữa các địa điểm trong toàn bộ sự nghiệp để đảm bảo yêu cầu kinh doanh. Đây không phải chuyện mới, cũng chẳng phải điều chỉ có ở TikTok. Chủ đề và những tuyên bố trong câu chuyện này vừa sai, vừa dựa trên những nguồn ẩn danh, rêu rao những thông tin sai để trục lợi cá nhân. Mọi nhà báo đưa tin này đều đã thất bại trong việc đưa tin một cách công tâm và dựa trên sự thật.”
Làm thế nào để tách riêng TikTok Mỹ?
Đối với dự thảo luật vừa được tổng thống Joe Biden phê duyệt ngày 24/4, TikTok đảm bảo sẽ kiện chính phủ Mỹ ra tòa. Chính phủ Trung Quốc thì bày tỏ quan điểm phản đối việc ép ByteDance thoái vốn TikTok Mỹ cho chủ mới.
Quảng cáo
Bên cạnh việc khó khăn trong chuyển giao thứ tài sản có giá trị nhất của TikTok, thuật toán khuyến nghị nội dung, thì việc thoái vốn, vì bản chất ByteDance và TikTok vận hành, cũng sẽ rất khó khăn. Những tài liệu trong năm 2023 cho thấy, nhân sự của ByteDance ở Trung Quốc làm việc trực tiếp với những lãnh đạo của TikTok ở Mỹ, và nhân viên ở nhiều văn phòng khác trên thế giới thì làm việc trực tiếp với những giám đốc tại Trung Quốc.
Vài nhân viên TikTok ở Mỹ nói rằng những đồng nghiệp làm ở mảng quản lý sản phẩm nếu không biết tiếng Trung sẽ rơi vào tình trạng thiệt thòi hơn những người khác, vì việc quản lý ứng dụng đòi hỏi làm việc chặt chẽ với các kỹ sư của ByteDance ở Trung Quốc. Với vài vị trí khác như mảng quảng cáo, chưa chắc nhân sự đã phải biết tiếng Trung. Nhưng hai nguồn tin nội bộ TikTok Mỹ nói rằng, công ty luôn ưu tiên thuê người biết tiếng Trung Quốc.
Điều kiện làm việc ở TikTok Mỹ
Cùng lúc, nhiều người cũng phàn nàn về thời gian làm việc hàng ngày quá dài, kèm thêm hệ thống đánh giá năng lực không rõ ràng. Họ cho rằng những quản lý ở TikTok đã điều chỉnh nhiệm vụ giao cho các nhân viên để đạt được những mục tiêu khác nhau, từ đó dễ dàng triển khai tái cơ cấu hơn.
Lý do là những giám đốc của ByteDance tin rằng TikTok hiện tại đang không hoạt động hiệu quả như Douyin ở quê nhà Trung Quốc. Nói cách khác, trong mắt họ, năng suất lao động của người Mỹ không được như người Trung Quốc, có lẽ vì ở Mỹ không áp dụng được tư tưởng 996 như những tập đoàn công nghệ lớn ở Trung Quốc.
Quảng cáo
Họ cần tốc độ tăng trưởng thần kỳ của TikTok, để ByteDance chuẩn bị chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng. Năm ngoái, doanh thu TikTok đạt ngưỡng kỷ lục 16 tỷ USD.
Nhiều người đã và đang làm việc tại TikTok Mỹ cũng chỉ ra việc công ty làm theo định hướng đã được ByteDance vạch ra. Những quy trình cơ bản ví dụ như duyệt âm nhạc cho những quảng cáo hay xử lý lỗi kỹ thuật trong ứng dụng cũng cần phải hợp tác chặt chẽ với phái Trung Quốc.
Những quyết định về mặt quy định và kiểm soát nội dung cũng lại là một nguyên nhân gây ra bất đồng ý kiến. Theo nguồn tin của FT, những nhân sự nhóm an toàn thông tin cảu TikTok Mỹ đã từng bất đồng với nhân sự ở Trung Quốc vì những nội dung chia sẻ trên MXH có liên quan tới động tác nhảy twerking. Những giám đốc ở Trung Quốc coi điệu nhảy này hơi quá khêu gợi, yêu cầu TikTok Mỹ loại bỏ hoàn toàn những nội dung này hoặc khiến nó khó tìm kiếm hơn. Phía Mỹ thì phản đối yêu cầu này.
TikTok thì nói rằng, những quyết định về mặt quản lý nội dung được xử lý ở văn phòng tại Mỹ và Ireland.
Thêm nữa, hệ thống liên lạc nội bộ của TikTok cũng được host ở Trung Quốc. Phần mềm phục vụ công việc hoàn toàn có thể theo dõi vị trí của nhân viên thông qua địa chỉ IP và những dữ liệu sinh trắc khác.
Xung đột văn hóa
Vài tháng qua, TikTok phải đối mặt với những làn sóng phản ứng dữ dội của nhân viên, rằng môi trường lao động không có lợi cho những nhân viên nữ, bị cựu nhân viên khởi kiện vì phân biệt đối xử. Một trong số đó là của chính Joël Carter. Anh này kiện TikTok vì cho rằng, bản thân bị cho nghỉ việc chính là động thái trả đũa sau khi anh nộp đơn khiếu nại TikTok phân biệt chủng tộc lên ủy ban đảm bảo quyền lợi người lao động của Mỹ.
Tháng 2 vừa rồi, cựu giám đốc marketing TikTok Mỹ, Katie Puris cũng khởi kiện TikTok, nói rằng cô bị đuổi việc vì một số giám đốc cấp cao tại ByteDance, bao gồm cả chủ tịch ByteDance Zhang Lidong, cho rằng cô này “thiếu sự ngoan ngoãn và hiền lành cần có ở một nhân viên nữ.”
Cũng đã có vài nỗ lực nhằm hòa giải và xoa dịu khác biệt giữa môi trường làm việc của TikTok Mỹ và ByteDance Trung Quốc. Một tài liệu được tiết lộ vào năm ngoái cho thấy thứ phổ biến ở Trung Quốc là “khoảng cách quyền lực cao”, phân biệt rõ ràng thứ bậc của nhân sự trong một công ty. Còn ở Mỹ và Anh, thì lại rất cần sự bình đẳng với “khoảng cách quyền lực thấp.” Tài liệu này kêu gọi các nhân viên ByteDance và TikTok cân nhắc những điều kiện xã hội này khi người Trung Quốc làm việc với người nước ngoài, và “cố gắng thể hiện sự chân thành bằng cách thay đổi thói quen của chính mình, cân bằng các giá trị văn hóa giữa chúng ta.”
Theo Financial Times